Liberal Ekonomi

Latince’de özgür anlamına gelen liber kelimesinden türeyen liberal, sözlüklerde hürriyet ve serbestlikle ilgisi olan şeklinde tanımlanır. Liberal ekonomi yerine serbest piyasa ekonomisi tabiri de kullanılabilir.

Liberal ekonominin kapsamını daha iyi anlayabilmek için öncelikle liberal sistemi açmakta fayda var. Liberal sistem özgürlüğü birincil politik değer olarak benimser. Hukukun üstünlüğünü merkeze koyan bir devlet modelini geçerli kılmaya çalışır. Düşüncelere serbest dolaşım hakkı tanıyan bu sistemde toplumsal hayat da bireylerin ifade özgürlüğüyle şekillenir.

Liberal ekonomi deyince, akla ilk olarak özel teşebbüsler gelmektedir. Kapitalist üretim ilişkilerine göre işleyen bu ekonomik modelde, bireyler ekonomik girişimlerinde özgür bırakılırlar. Devletin müdahalesine izin vermeyen bu sisteme göre, devlet ekonomiye karışmamalı, vatandaşının güvenliğini ve diğer ihtiyaçlarını karşılayarak sorumluluklarını yerine getirmelidir. Liberal ekonomi üzerine yaptığı önemli araştırmalarla bilinen Adam Smith bu durumu özetler gibi, ekonomik olayların, tıpkı doğada olduğu gibi kendi kendine gelişmesi gerektiğini belirtmiştir.

Batı ülkeleri 19. yüzyıldan itibaren bu sistemle önemli gelişmeler elde etmişlerdir. Sanayi kesimi altın dönemi yaşamıştır. Ancak girişimciler kârlarına kâr ekleyip sermayelerini büyütürken, emekçilerin sayısı da günden güne artış göstermiştir. Bu da toplumda ciddi bir dengesizliğin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Toplumsal sınıflar oluşmuş; sermayeci zengin sınıfa burjuva, belirli bir ücret karşılığında emeğini satarak geçinen sınıfa da geniş anlamda proletarya denmiştir.

Başkalarını ne kadar çok memnun edersen o kadar çok kazanırsın mantığını işleten sistem, insanları sürekli daha çok çalışmaya yöneltmektedir. Liberal ekonominin temel ilkelerini; rekabet, mülkiyet, serbest piyasa ekonomisi, özgür ticaret, ekonomik eşitlik karşıtlığı şeklinde özetleyebiliriz. Liberal ekonomiyi destekleyenler, insanlar arasında ekonomik eşitlik sağlanırsa herkesin elinden gelenin en iyisi yapmasının söz konusu olmayacağını, gelişmenin duracağını savunmaktadırlar.

Bir önceki yazımız olan Digital Borsa başlıklı makalemizde borsa, digital borsa ve dijital borsa hakkında bilgiler verilmektedir.

View the original article here